Allah´?n (c.c) gönderdi?i ve Hz. Muhammed´in (s.a.s) getirip bizlere bildirdi?i, inan?lmas? gereken esaslara inan?p inanmama yönünden, insanlar üç gruba ayr?l?rlar:
1. Mü´min:?nan?lmas? gereken esaslar? kalben tasdik eden ve bu inanc?n? dili ile ikrar eden kimselere “mü´min” denir.
2. Kâfir:?man?n esaslar?n? kalbi ile inkâr eden ve bu inkâr?n? dili ile de ifade eden insanlara “kâfir” denir.
3. Münaf?k:?nan?lman gereken prensiplere kalbi ile inanmayan ve tasdik etmeyen fakat s?rf mü´minleri kand?rmak için, dili ile inand???n? söyleyenlere de “münaf?k” ad? verilir.(Ömer Nesefi, ?slam ?nanc?n?n Temelleri Akaid, Bayrak Yay?nlar?, s.72)
Allah´a ?man
Âlemi yoktan yaratan, Allahü Teâlâ´d?r. O Allah ki, öncesiz, diri, kadir, âlim, i?iten, gören, dileyen, murâd edendir. Allah (c.c), araz de?ildir, cisim de?ildir, cevher de?ildir, suret ve ?ekil de?ildir, mahdut de?ildir, bir ?eyin parças? veya cüz´ü de?ildir, bile?ik de?ildir, s?n?rl? de?ildir. Cins ve keyfiyet ile vas?flanmaz, mekândan münezzehtir, üzerinden zaman cereyan etmez. O´na hiç bir ?ey benzemez. ?lminden, kudretinden hiç bir ?ey hariç de?ildir. (A.g.e., s.79-81)
Allah (c.c)’?n S?fatlar?
Allah´?n (c.c) ezelî ve zat?yla kaim, s?fatlar? vard?r. Bu s?fatlar, zat?n?n ayn? da de?ildir, gayr? da de?ildir.
Ehl-i Sünnetin bu inanc?, bu s?fatlara malik birden fazla vücudun varl??? telâkkisini reddeder.
Allah´?n (c.c) ezelî s?fatlar?; ilim, kudret, hayat, kuvvet, i?itmek, görmek, irade, me?iyyet, fiil, halk etmek, r?z?kland?rmak ve kelâmd?r.
Allah (c.c), kelâm s?fat? ile konu?ur. Kelâm, harf ve sesler cinsinden olmay?p Allah´?n (c.c) ezelî bir s?fat?d?r. Allahü Teâlâ, bu kelâm s?fat?yla, kelâm edici, emredici, nehyedici ve haber vericidir.
Allahü Teâlâ´n?n kelâm? olan Kur’ân, mahlûk de?ildir.
Allah´?n (c.c) kelâm?, mahlûk de?ildir; ancak harf ve seslerden ibaret olan Kur´an (Kitap), mahlûktur.
Allahü Teâlâ´n?n kelâm? olan Kur´an, mushaflar?m?zda (harfler ve kitabet ?ekliyle) yaz?l?d?r. Kalplerimizde (hayal edilen laf?zlarla) mahfuzdur. Dillerimizde okunur. Kulaklar?m?zda duyulur. Fakat bunlara (mushaf, kalp dil ve kulaklara) hulûl etmez.
Tekvin, Allahü Teâlâ´n?n ezelî s?fat?d?r. Tekvîn; Allahü Teâlâ´n?n âlemi ve âlemin parçalar?ndan her birini, tayin etti?i vakitte, icat etmesidir. Tekvin s?fat?, bize göre, yarat?lan ?eylerden ayr?d?r.
?râde, Allahü Teâlâ’n?n zat?yla, kaim olan ezeli bir s?fat?d?r.
Fiil ve tahlîk (halk etme) s?fatlar? da, Allah´?n (c.c) ezelî s?fatlar?ndand?r. Fiil, i? demektir. Tahlîk s?fat? ise, yaratmak manas?na gelir.
Terzîk s?fat? da ayn? durumda olup, r?z?kland?rma demektir. Bu s?fatlar, tekvin s?fat?na râcidirler.
?rade s?fat? da, Allah´?n (c.c) zat?yla kaim ezelî s?fatlar?ndan biridir.
?rade, birbirine z?t iki olu?tan (meselâ; var veya yok olmadan) birinin, muayyen bir anda, vukuunu tercih demektir.
Allahü Teâlâ, kendi iradesi hususunda Kur´an´da ?öyle buyuruyor:
“Onun emri, bir ?eyi diledi?i zaman, ona ancak ´ol´ demesinden ibarettir, O da oluverir.”(Yâ Sîn Sûresi, 82.)
“Sizi de, (elinizle) yapageldi?iniz ?eyleri de Allah yaratm??t?r.” (Saffât Sûresi, 96.)
Hülâsa; Allah (c.c), hayr? da ?erri de irade eder. Fakat “Allah, kullar?n?n küfrüne raz? olmaz.”(Zümer Sûresi, 7.) âyet-i kerimesine göre, küfre ve ?erre r?zas? yoktur.(Ömer Nesefi, ?slam ?nanc?n?n Temelleri Akaid, Bayrak Yay?nlar?, s.81-83)
